Voor- en nadelen van levensbeschouwingen
Het metafysisch perspectief van de maieutics school, waarin Onvoorwaardelijke Liefde het axiomatisch uitgangspunt vormt, impliceert dat alle levensbeschouwingen niet boven de universele theologie staan, maar er veeleer onder vallen. Overigens miskent deze hiërarchie beslist niet de waarde van de afzonderlijke levensbeschouwingen. Binnen de beperkte grenzen van een cultuur zijn levensbeschouwingen onmisbaar: ze bieden mensen geestelijk houvast en zorgen voor coherentie in een maatschappij. En ze doen dat al vele eeuwen.
Tegelijkertijd echter kunnen levensbeschouwingen tegenover elkaar komen te staan met mogelijk desastreuze gevolgen. Ook kunnen ze mensen in hun vrijheid zodanig beperken dat deze zichzelf niet meer kunnen zijn. De geschiedenis der mensheid biedt van dit alles genoeg voorbeelden. Alleen al de Tweede Wereldoorlog, met daarin botsende levensbeschouwingen als fascisme, communisme en liberalisme geeft te denken. Godsdienstoorlogen lijken al eeuwenlang mensenlevens te vergen, terwijl ook politieke tegenstellingen – tussen ‘links’ en ‘rechts’ – wereldwijd tot serieuze spanningen kunnen leiden. In al zulke gevallen staan mensen tegenover elkaar, omdat ze geen gemeenschappelijke grond (denken te) hebben. Ze denken dat ze fundamenteel van elkaar verschillen, waarbij ‘de ander’ iets ontbeert of juist iets heeft wat niet deugt. Ernstige vormen van liefdeloosheid kunnen dan het gevolg zijn.
Kortom, vanwege allerlei verschillende levensbeschouwingen en visies is de wereld ernstig verdeeld en bijgevolg uiterst complex geworden. Niet zelden is onverdraagzaamheid het resultaat. Zelfs tussen zogeheten ‘beschaafde mensen’ kan dan van een fatsoenlijke dialoog geen sprake meer zijn. Wat resteert, is een inhumane uitsluiting van medemensen die toevallig anders denken. In zo’n wereld zegeviert de haat, waardoor men zich verder dan ooit van ons aller oerbeginsel heeft gedistantieerd.Zo verwijt de jood de christen het geloof in Jezus, terwijl de christen de jood verwijt niet in Jezus te geloven. Beiden verwijten de atheïst nergens in te geloven, terwijl die laatste op zijn beurt alle vormen van geloof verwerpt. De moslim verwijt joden, christenen en atheïsten dat ze Mohammed niet erkennen, terwijl die erkenning volgens sommigen gelijkstaat aan terrorisme. Christenen hebben kruistochten gevoerd, mos-lims voeren heilige oorlogen. De ‘linkse mens’ verwijt de ‘rechtse mens’ dat hij een fascist, racist en klimaatontkenner is, terwijl die laatste de eerste identificeert met een cultuurbarbaar, atheïst en megalomane psychopaat. Vrouwen verwijten mannen dat ze niet vrouwelijk genoeg zijn, terwijl mannen vrouwen verwijten dat ze zich als over-geëmancipeerde manwijven gedragen. Zwarten verwijten blanken onderdrukking van eeuwen terug, terwijl blanken zwarten verantwoor-delijk houden voor de huidige criminaliteit. De Amerikaan wantrouwt alles wat niet Amerikaans is, terwijl Chinezen en Russen het omgekeerde doen. De Europese Unie wil alle macht naar zich toetrekken, terwijl grote delen van de Europese bevolking de regie misschien eigenlijk toch liever zelf in handen houdt.